Άγνωστα αριστουργήματα της Θήρας σε ένα μνημειώδες έργο

Στον νέο τόμο του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση, τα σημαντικά ευρήματα των ανασκαφών της Θήρας με άγνωστες τοιχογραφίες

Η «Προϊστορική Θήρα» είναι ο νέος τόμος του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση με συγγραφέα τον αρχαιολόγο  Χρίστο Ντούμα, έναν σπάνιο επιστήμονα, ο οποίος έχει ανασκάψει στο Ακρωτήρι για σχεδόν 5 δεκαετίες. Πρόκειται για τον δέκατο ένατο τόμο του εκδοτικού προγράμματος «Ο Κύκλος των Μουσείων» και καθώς δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα είναι αναρτημένος σε μορφή e-book και στις δύο γλώσσες στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του Ιδρύματος η οποία είναι ελεύθερα προσβάσιμη μέσω του ιστότοπου www.latsis-foundation.org. 

Με αυτό τον τρόπο το Ίδρυμα υλοποιεί ένα ευρύ πρόγραμμα δωρεάν διανομής σε φορείς έρευνας, εκπαίδευσης και πολιτισμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό καθώς το βιβλίο εκδίδεται και στην αγγλική γλώσσα.

Άποψη του αρχαιολογικού χώρου του Ακρωτηρίου.

Πλούσιος τοιχογραφικός διάκοσμος ιδιωτικού σπιτιού που εκτείνονταν σε ολόκληρη τη δυτική πτέρυγα του Ά ορόφου (Δυτική Οικία). Οι τοίχοι καλύπτονταν με παραλλαγές της ίδιας παράστασης που εικονίζει ελαφρά κατασκευή με τρεις στύλους που συνδέονται μεταξύ τους με γιρλάντες. Στην τοιχογραφία της νηοπομπής οι κατασκευές αυτές απεικονίζονται στην πρύμνη του πλοίου με ανδρικές μορφές στο εσωτερικό τους, γεγονός το οποίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ήταν ο θάλαμος του κυβερνήτη του σκάφους, το λεγόμενο «ικρίο».

        

                                          

          Πρόχους με παράσταση δελφινιών σε θαλάσσιο βυθό.

           

Η τοιχογραφία της λεγόμενης «Ιέρειας» στη Δυτική Οικία. Η μορφή κρατεί μικρό θυμιατήρι με το αριστερό χέρι, ενώ με το δεξί φαίνεται να πασπαλίζει με αρωματικό θυμίαμα τα αναμμένα κάρβουνα.

ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΟ – ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΚΤΕΘΕΙ ΑΚΟΜΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ 

Λεπτομέρεια ζωφόρου, μήκους 4 περίπου μέτρων, από την ανώτερη ζώνη του νότιου τοίχου στο δωμάτιο 5 της Δυτικής Οικία, με παράσταση νηοπομπής

Ακόμη και σ’αυτόν τον εξωτικό και μακρινό κόσμο η ζωή έχει τις απαιτήσεις της. Ο αγριόγατος για να επιβιώσει έστησε ενέδρα και εφορμά προς τις πάπιες που, αμέριμνες ως εκείνη τη στιγμή στην όχθη του ποταμού, τον αντιλήφθηκαν και σπεύδουν να τον αποφύγουν. Μέσα στην άγρια φύση του παραποτάμιου τοπίου, η ανθρώπινη παρουσία υποδηλώνεται από τα κλαδεμένα φοινικόδεντρα

Η εικονιζόμενη «Λατρεύτρια», ώριμη γυναίκα, φοράει αραχνοΰφαντο διαφανές περικόρμιο και προτείνει το αριστερό της χέρι κρατώντας πολύτιμο περιδέραιο

ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΟ – ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΚΤΕΘΕΙ ΑΚΟΜΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Στη μεγάλη αυτή τοιχογραφική σύνθεση εικονίζεται σε ορεινό τοπίο κατάφυτο με κρόκους μια ώριμη γυναίκα που δείχνει σε μυούμενη νεαρή μορφή με ξυρισμένο κεφάλι τον τρόπο συλλογής των στημόνων του άνθους. Η τελευταία μιμείται ατενίζοντας την «δασκάλα», αγωνιώντας για την επιδοκιμασία της.

ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΟ – ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΚΤΕΘΕΙ ΑΚΟΜΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ: Οι εικονιζόμενοι νεαροί, με αρκετά ξυρισμένο το κεφάλι τους, απέχοντας πολύ από την δική τους ενηλικίωση, απλώς βοηθούν στην τελετή του πιο ώριμου. Το πολύχρωμο ύφασμα που κρατεί ο νεαρός που προηγείται είναι πιθανώς το ζώμα, με το οποίο θα περιβληθεί εκείνος που θα ανακηρυχτεί σε ενήλικο. Ο μικρός που ακολουθεί μεταφέρει μικρή φιάλη, της οποίας το χρώμα έχει ξεθωριάσει και δεν φαίνεται με γυμνό μάτι.

Ο τόμος παρουσιάζει τα ευρήματα από τον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη, ένα μεγάλο μέρος από τα οποία εκτίθενται στο Μουσείο Προϊστορικής Θήρας στα Φηρά. 

Ωστόσο, το πιο σημαντικό είναι οι αποκατεστημένες τοιχογραφίες από δημόσια κτήρια και ιδιωτικές κατοικίες του οικισμού στο Ακρωτήρι που παρουσιάζονται για πρώτη φορά, καθώς δεν εκτίθενται στο μουσείο, και οι οποίες αναδεικνύουν τη μοναδική παραστατική τέχνη που είχε αναπτυχθεί. 

Η υπέροχη παράσταση της νηοπομπής, ένα ζωγραφικό έργο μήκους 4 μέτρων που κοσμούσε ιδιωτική κατοικία, η μεγάλη τοιχογραφική σύνθεση των κροκοσυλλεκτριών, έργο που είχε φτιαχτεί για δημόσιο κτήριο του οικισμού, και η αναπαράσταση της τελετουργικής διαδικασίας μύησης στην οποία παρουσιάζονται νέοι, είναι μερικά μόνο από τα δείγματα του μεγάλου έργου της αποκατάστασης που έχει επιτελέσει το εργαστήριο που λειτουργεί στον αρχαιολογικό χώρο του Ακρωτηρίου.

ΕΡΓΟ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΟ – ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΚΤΕΘΕΙ ΑΚΟΜΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Τοιχογραφική σύνθεση παριστάνει τρεις γυναικείες μορφές («Λατρεύτριες»), που φορώντας πλούσιες ενδυμασίες και πολύτιμα κοσμήματα κατευθύνονται προς το τέμενος. Η μεσαία «Λατρεύτρια» η οποία κάθεται πιθανώς μετά από τραυματισμό στο μεγάλο δάκτυλο του ποδιού της. Με το αριστερό χέρι στο μέτωπο πιθανώς δηλώνει τον πόνο, ενώ κρατώντας το τραυματισμένο πόδι με το δεξί δείχνει το αίτιο του πόνου. Η μακρά κόμη της δηλώνει ότι πρόκειται για ώριμη γυναίκα. Το εν μέρει ξυρισμένο κεφάλι της τρίτης «Λατρεύτριας» δηλώνει ότι πρόκειται για νεαρή μορφή σε διαδικασία μύησης. Καλύπτεται ολόκληρη με αραχνοΰφαντο διαφανή πέπλο και έχει το σώμα στραμμένο προς τις άλλες μορφές, ενώ ταυτόχρονα ατενίζει το ιερό, πιθανώς εκδηλώνοντας την αγωνία της για την έκβαση της τελετής.

Λεπτομέρεια με την έκφραση του προσώπου της ώριμης κροκοσυλλέκτριας («δασκάλας»).

Λεπτομέρεια με την έκφραση του προσώπου της νεαρής (μυούμενης) κροκοσυλλέκτριας.

Οι σχέσεις των Θηραίων με την Ανατολική Μεσόγειο αντανακλάται και στην τέχνη. Αυτό προκύπτει από τοιχογραφίες όπως η μεγάλη σύνθεση των πιθήκων. Ο φυσιοκρατικός τρόπος με τον οποίο αποδίδονται οι πίθηκοι αναρριχώμενοι στους βράχους ασφαλώς οφείλεται σε προσωπική εμπειρία του ζωγράφου, όσον αφορά την κίνηση και τις συνήθειές τους.

τμήμα της τοιχογραφίας των Παπύρων

 

 

 

Εγκλείσματα φύλλων ελιάς σε λάβα. 

                

             SHARE: