Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014

Στο Φάληρο που πλένεσαι περιστεράκι γένεσαι... (Μπάνια και...Πασαλιμάνι)

      

Στίχοι:  
Μάρκος Βαμβακάρης, Φράγκος
Μουσική:  
Μάρκος Βαμβακάρης, Φράγκος






                                                                                                                                                                    



                                                                                                                                                                 

                                                                                                                                                                     
                                                             
                   Στο Φάληρο που πλένεσαι
                   περιστεράκι γένεσαι

                  Σε είδα χθες με το μαγιό
                  γεια σου τσαχπίνα μου Μαριώ

                  Στης θάλασσας την αμμουδιά
                  με άλλον ήσουν αγκαλιά

                  Κι εμένα ούτε μια ματιά
                  δε μου ‘ρίξες σκληρή καρδιά
 












Τα «μπάνια του λαού» στο... Πασαλιμάνι!

 


Ο Πειραιάς «υποδέχτηκε» το 1840 την πρώτη λαϊκή «πλαζ» στην οποία, μέχρι το 1870, η δημοτική αρχή καθάριζε τα νερά από τη λάσπη, δημιούργησε λουτρά και κατασκεύασε χωματόδρομο για την πρόσβαση των λουομένων.

Τα πρώτα οργανωμένα θαλάσσια λουτρά στο νεοελληνικό κράτος λειτούργησαν στον Πειραιά. Βρίσκονταν στο Πασαλιμάνι. Εκεί συγκροτήθηκε η πρώτη ελληνική «πλαζ», γύρω το 1840. Στην πόλη κατοικούσαν τότε περίπου 200 οικογένειες και δήμαρχος ήταν ο Υδραίος, Κυριάκος Σερφιώτης (πρώτος δήμαρχος τα χρόνια 1835-1841). 
Η ανέγερση λουτρών προβλεπόταν από το πρώτο ακόμη ρυμοτομικό σχέδιο, μετά την ανακήρυξη του Πειραιά σε δήμο.
Στη σχετική συζήτηση, που γίνεται στο δημοτικό συμβούλιο, αποφασίζεται, μαζί με την ανέγερση των λουτρών, ο καθαρισμός του λιμανιού από τη λάσπη, που βρωμούσε, αλλά και η κατασκευή χωματόδρομου προς την παραλία.
Θα ανεγερθούν 15-20 καμπίνες και θα λειτουργεί στον χώρο, για την εξυπηρέτηση των λουόμενων, δημοτικό καφενείο.
Τα επόμενα καλοκαίρια οι ξύλινες καμπίνες θα επισκευάζονται, ενώ επί δημαρχίας Πέτρου Ομηρίδη - Σκυλίτση, μια δεκαετία αργότερα, θα κατασκευαστούν καινούρια ανδρικά λουτρά. Τα γυναικεία απλώς επισκευάζονται. Προφανώς, τα πρώτα χρησιμοποιούνταν πολύ συχνότερα από τ άλλα, αφού οι λουόμενοι ήταν συνήθως γένους αρσενικού. Αργότερα, άλλωστε, στ ανδρικά θα προστεθεί και «αναπαυτήριο».