“Alice Neel. Un regard engagé”: Μια μεγάλη έκθεση αφιερωμένη στη ριζοσπαστική ζωγράφο

Κείμενο: Πέπη Νικολοπούλου

Η Alice Neel (1900-1984) υπήρξε μια σημαντική μορφή της βορειοαμερικανικής τέχνης που, αφιέρωσε σχεδόν ολοκληρωτικά την τέχνη της στους περιθωριοποιημένους. Μια μαχητική φιγούρα, φεμινίστρια διεκδικητική, η Neel ζωγράφιζε συχνά γυναίκες – γυμνά που απείχαν πολύ από το παραδοσιακό πρότυπο, όπως αυτό διαμορφώνεται από την ανδρική άποψη και στερείται κάθε συναισθηματισμού. «Πάντα πίστευα ότι οι γυναίκες πρέπει να δυσανασχετούν και να αρνούνται να δέχονται όλες τις αχρείαστες προσβολές που τους επιβάλλουν οι άνδρες», θα δηλώσει το 1972.

Καθώς έγινε πιο γνωστή τη δεκαετία του 1960, η Alice Neel διεύρυνε το φάσμα των μοντέλων της για να συμπεριλάβει άτομα από πιο προνομιούχα περιβάλλοντα, αλλά παρέμεινε πάντα πιστή στις πεποιθήσεις της. Λίγες εβδομάδες πριν από τον θάνατό της, θα δηλώσει: «Στην πολιτική και στη ζωή μου άρεσαν πάντα οι χαμένοι, οι αουτσάιντερ. Υπήρχε μια μυρωδιά επιτυχίας που δεν μου άρεσε».

Ήταν μια ελεύθερη και ανεξάρτητη γυναίκα που πήγε κόντρα στο ρεύμα των πρωτοποριακών γκαρντ της εποχής και η παραστατική της ζωγραφική διέσχισε τις περιόδους της θριαμβευτικής αφαίρεσης, της ποπ αρτ, της μίνιμαλ αρτ και της εννοιολογικής τέχνης.

            Alice Neel, The Spanish Family, 1943, oil on canvas,

Γεννημένη στις 28 Ιανουαρίου 1900, «τέσσερις εβδομάδες νεότερη από τον αιώνα», όπως της άρεσε να λέει, η Neel είναι ίσως η πιο οξυδερκής και διεισδυτική παρατηρήτρια των ανθρώπων εκείνου του ταραχώδους αιώνα της αμερικανικής ιστορίας.

Marxist Girl, Irene Peslikis, 1972 Huile sur toile, 150 × 105,5 cm Daryl and Steven Roth © The Estate of Alice NeelCourtesy the Estate of Alice Neel, David Zwirner and Victoria Miro

               Mother and Child, 1982 

Το Centre Pompidou στο Παρίσι αφιερώνει μια μεγάλη έκθεση στη σπουδαία αυτή ζωγράφο με τίτλο “Alice Neel. Un regard engagé” (Alice Neel. Ένα αφοσιωμένο όραμα) έξι χρόνια μετά την αναδρομική έκθεση ”Alice Neel: An Engaged Eye” που πραγματοποιήθηκε στο Ίδρυμα Βαν Γκογκ στην Αρλ. H έκθεση παρουσιάζει την καλλιτέχνιδα από μια ιδιαίτερη οπτική γωνία, με έντονη και ριζοσπαστική προοπτική: αναδεικνύει την πολιτική και κοινωνική της δέσμευση, όπως αποδεικνύεται από τη συμμετοχή της στο Κομμουνιστικό Κόμμα και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών.

Dominican Boys on 108th Street, 1955.

Συνολικά, παρουσιάζονται περίπου εβδομήντα πέντε πίνακες και σχέδια, καθώς και δύο αποσπάσματα από μια ταινία για την καλλιτέχνιδα που γύρισε ο Γάλλος καλλιτέχνης Michel Auder στα τέλη της δεκαετίας του 1970, εκτός από άλλες κινηματογραφικές παραγωγές. Στην έκθεση περιλαμβάνεται επίσης μια επιλογή ανέκδοτων εγγράφων.

The Accountant (Marvin) , 1981

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της, η Alice Neel ζωγράφιζε περιθωριοποιημένα άτομα, εκείνα που είχαν υποβιβαστεί στο περιθώριο της αμερικανικής κοινωνίας, λόγω της καταγωγής τους, του χρώματος του δέρματός τους, της εκκεντρικότητάς τους, του σεξουαλικού τους προσανατολισμού ή του ριζοσπαστικού πολιτικού τους ακτιβισμού.

Rita et Hubert, 1954Huile sur toile, 86,4 × 101,6 cmDefares Collection© The Estate of Alice Neel and David Zwirner. Photo Malcolm Varon

Nazis Murder Jews, 1936 Huile sur toile, 107,3 ×76,2 cm Rennie Collection, Vancouver © The Estate of Alice NeelCourtesy the Estate of Alice Neel, David Zwirner and Victoria Miro.London/Venice

Peggy, vers 1949Huile sur toile, 45,7 × 91,4 cmCollection of James Kenyon, Los Angeles, California. © The Estate of Alice Neel and of L.A. Louver, Venice, California. Photo Malcolm Varon

Alice Neel. Julie and the Doll, 1943, oil on canvas. All images courtesy of David Zwirner, New York/London and Victoria Miro, London.

A detail from Two Girls, Spanish Harlem, 1959. ‘It’s a kind of perversion of the Sunday school portrait.’ Photograph: © The Estate of Alice Neel Courtesy the Museum of Fine Arts, Boston

French Girl 1920s Oil on canvas 30 × 22 in. (76.2 × 55.9 cm) Framed: 33 3/4 in. × 25 3/4 in. × 3 in. (85.7 × 65.4 × 7.6 cm) Estate of Alice Nee

share: