Όσο και αν η τεχνολογία προχωρήσει και τα ενδιαφέροντα των παιδιών αλλάξουν δε θα σταματήσουν ποτέ να παίζουν τα ίδια παιχνίδια, στη φύση ή στο δρόμο.
Παιδί και παιχνίδι, δυο λέξεις που συνεπάγεται η μια την άλλη και γιαυτό εδώ και χιλιάδες χρόνια με κάποιους ίδιους τρόπους τα παιδιά ψυχαγωγούνται, αυτοδιαπαιδαγωγούνται, δημιουργούν προσωπικότητα, κοινωνικοποιούνται, ασκούν το σώμα και το πνεύμα τους με τα παιχνίδια. «Το παιγνίδι είναι έκφραση του υποσυνείδητου και της φαντασίας του παιδιού», είπε ο Φρόιντ.
Παιδί και παιχνίδι, δυο λέξεις που συνεπάγεται η μια την άλλη και γιαυτό εδώ και χιλιάδες χρόνια με κάποιους ίδιους τρόπους τα παιδιά ψυχαγωγούνται, αυτοδιαπαιδαγωγούνται, δημιουργούν προσωπικότητα, κοινωνικοποιούνται, ασκούν το σώμα και το πνεύμα τους με τα παιχνίδια. «Το παιγνίδι είναι έκφραση του υποσυνείδητου και της φαντασίας του παιδιού», είπε ο Φρόιντ.
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα με τα ίδια παιχνίδια
Οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη σημασία στο παιχνίδι και στο ρόλο του.
Αφιέρωναν μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους σε ομαδικά παιγνίδια και σε αγώνες, στους δρόμους, τις αυλές των σπιτιών και είχαν πάντα σαν στόχο να υπάρχουν κανόνες και να τηρούνται. Ο Πλάτωνας τόνιζε την ανάγκη να αφήνουν τα παιδιά να παίζουν ως τα έξη τους χρόνια, με όποια παιγνίδια ήθελαν και όπως ήθελαν, ενώ ο Αριστοτέλης συμβούλευε τους γονείς να δίνουν όσο γίνεται πιο πρωτότυπα παιγνίδια, για να αφοσιώνονται σ’ αυτά και να ενοχλούν λιγότερο και ταυτόχρονα να αναπτύσσουν δημιουργική φαντασία.
Αφιέρωναν μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους σε ομαδικά παιγνίδια και σε αγώνες, στους δρόμους, τις αυλές των σπιτιών και είχαν πάντα σαν στόχο να υπάρχουν κανόνες και να τηρούνται. Ο Πλάτωνας τόνιζε την ανάγκη να αφήνουν τα παιδιά να παίζουν ως τα έξη τους χρόνια, με όποια παιγνίδια ήθελαν και όπως ήθελαν, ενώ ο Αριστοτέλης συμβούλευε τους γονείς να δίνουν όσο γίνεται πιο πρωτότυπα παιγνίδια, για να αφοσιώνονται σ’ αυτά και να ενοχλούν λιγότερο και ταυτόχρονα να αναπτύσσουν δημιουργική φαντασία.
Στον Ιπποκράτη συναντάμε τη συμβουλή να παίζουν με το στεφάνι και οι μεγάλοι, τότε ονομαζόταν κρίκος σε εμάς τσέρκι ή ρόδα. Τα αγόρια έπαιζαν διαφορετικά παιχνίδια από τα κορίτσια αλλά όχι πολύ διαφορετικά από τα σημερινά, κυνηγητό, κρυφτό, τόπι, στεφάνι, κότσια, σβούρα.
Τα κορίτσια παίζανε με πήλινες ή κέρινες «πλαγγόνες» (κούκλες),που τις έντυναν με ρούχα. Ακόμα έπαιζαν με τόπια, στεφάνια, μικροσκοπικά είδη νοικοκυριού.
Τα κορίτσια παίζανε με πήλινες ή κέρινες «πλαγγόνες» (κούκλες),που τις έντυναν με ρούχα. Ακόμα έπαιζαν με τόπια, στεφάνια, μικροσκοπικά είδη νοικοκυριού.
Στους βυζαντινούς χρόνους συνέχισαν με κάποια ίδια παιχνίδια, κρυφτό, κυνηγητό, τσιλίκι, γουρούνα, τυφλόμυγα, αλώνι, μήλο και άλλα, και τα κορίτσια με τις κούκλες στο σπίτι.
Το ίδιο και στην Τουρκοκρατία Μερικά από τα παιγνίδια που έπαιζαν ήταν το κλέφτικο (το κρυφτό ), ο πετροπόλεμος, η ξιφομαχία, το κυνηγητό. Υπήρχαν υπαίθρια παιγνίδια και για τα κορίτσια όπως η μέλισσα, το κουτσό το μήλο, η πινακωτή η τυφλόμυγα το τσιλίκι.
Οι μεταπολεμικές αλάνες φιλοξένησαν τα παιχνίδια των παιδιών μετά τον Β’ παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν σχεδόν τα ίδια με των προηγούμενων χρόνων.
Το ίδιο και στην Τουρκοκρατία Μερικά από τα παιγνίδια που έπαιζαν ήταν το κλέφτικο (το κρυφτό ), ο πετροπόλεμος, η ξιφομαχία, το κυνηγητό. Υπήρχαν υπαίθρια παιγνίδια και για τα κορίτσια όπως η μέλισσα, το κουτσό το μήλο, η πινακωτή η τυφλόμυγα το τσιλίκι.
Οι μεταπολεμικές αλάνες φιλοξένησαν τα παιχνίδια των παιδιών μετά τον Β’ παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν σχεδόν τα ίδια με των προηγούμενων χρόνων.
Μικρό λεξικό με παιχνίδια της αρχαιότητας που αγαπάμε και σήμερα
Μπορεί οι ονομασίες τους να είναι διαφορετικές, αυτά όμως τα παιχνίδια τα αγαπούν τα παιδιά και σήμερα και ας μην έχουν ονομασίες που μας φαίνονται παράξενες.
Αιώρα, η γνωστή κούνια ή κρεμάστρα
Ακινητίνδα, στα νεώτερα χρόνια το παίζονταν με την ονομασία τ΄ Αγκούτς. Παραλλαγή του παιγνιδιού είναι τα σημερινά στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα και τα αγαλματάκια.
Αμπάριζα , κυνηγητό, σήμερα το συναντάμε με το ίδιο όνομα και σαν σκλαβάκια.
Ασκωλιασμός , παιγνίδι ισορροπίας, σήμερα το βρίσκουμε ως ασκί και με παραλλαγές ,στον τρόπο παιξίματος, σαν :κουτσαλωνάκι, προζύμι, κουτσοκαλόγερος, άντζης, κουτσό-κουτσό.
Αστραγαλισμός , τυχερό παιγνίδι,(ζάρια), παίζονταν με πεσσούς-κύβους (ζάρια) και κόττα (αστραγάλους-κότσια) .στους νεώτερους χρόνους έχουμε κάποιες παραλλαγές στον τρόπο παιξίματος, χρησιμοποιώντας όμως τα κότσια, αλλά και αμύγδαλα, ποντιακά καρύδια (μικρά στο μέγεθος) και μεταλλικά νομίσματα.
Βασιλίνδα, όμοιο με το κλέφτες και αστυνόμοι
Διελκυστίνδα, το σημερινό τράβηγμα του σχοινιού, το τραβηχτό
Εφεδρισμός, το συναντάμε σαν πλακίτσες, λούμπαρδα, τσουνιά , κά.
Ιμαντελισμό, το συναντάμε σήμερα σαν λουρί
Κολλαβισμός , το γνωστό μπιζ ή βζζ.
Κρικηλασία,παιγνίδι με κρίκο, τροχό, το σημερινό στεφάνι, το τσέρκι.
Κρυπτίνδα ή αποδιδρασκίνδα ή μυίνδα, το γνωστό κρυφτό
Κυνδαλισμός, παίζεται το ίδιο και σήμερα, με άλλες ονομασίες: παλούκια, αλαμάνα, μπηχτιές, καζίκια, καρφιά.
Κώνος, ή στρόμβος, στρόβιλος, ρόμβος, βόμβυκας, η γνωστή σβούρα.
Πέταυρον, η τραμπάλα με διάφορες ονομασίες σήμερα: τράμπα, ξυλογαϊδάρα, νταντζαλαβίτσα , κά.
Πεντέλιθα, τα πεντόβολα, επίσης ονομάζεται: πετράδια, πενταπέτρια, πεντεκούκια, πεντεγούλια, στα βυζαντινά χρόνια το ονόμαζαν καλαλάτζια ή καλολαλάκια.
Πετροπόλεμος, επικίνδυνο παιγνίδι παίζεται και σήμερα αλλά όχι τόσο έντονα όπως παλιά.
Στρεπτίνδα, σήμερα το βρίσκουμε σαν γυριστάρι, πετράδι, βωλάκι, γκαζές
Σφαίρα, η μπάλα, το τόπι. Όπως και σήμερα παίζονταν πολλά παιγνίδια με την μπάλα.
Κάποια που τα ονόμαζαν ουράνια σφαίρα και ήταν το πέταγμα της στον αέρα, απόρραξις που ήταν το χτύπημα της στον τοίχο ή στο έδαφος, επίσης άλλοι τρόποι παιξίματος ήταν: το χτύπημα της με κάποιο αντικείμενο (ξύλο ή ρακέτα), το να σημαδέψει κάτι μ΄ αυτήν ή να την ρίξει μέσα σ΄ ένα αγγείο ή μια τρύπα .
Όλες αυτές οι χρήσεις της μπάλας τις βρίσκουμε σε πολλά σημερινά παιγνίδια.
Κάποια που τα ονόμαζαν ουράνια σφαίρα και ήταν το πέταγμα της στον αέρα, απόρραξις που ήταν το χτύπημα της στον τοίχο ή στο έδαφος, επίσης άλλοι τρόποι παιξίματος ήταν: το χτύπημα της με κάποιο αντικείμενο (ξύλο ή ρακέτα), το να σημαδέψει κάτι μ΄ αυτήν ή να την ρίξει μέσα σ΄ ένα αγγείο ή μια τρύπα .
Όλες αυτές οι χρήσεις της μπάλας τις βρίσκουμε σε πολλά σημερινά παιγνίδια.
Σοινάκι, το γνωστό μας σχοινάκι που παίζεται από ένα η περισσότερα άτομα.
Σχοινοφιλίνδα,παίζεται το ίδιο και σήμερα αλλάζει ονομασία ,όπως μαντιλάκι, λουρί, λουριδίτσα, πετρούλα, χτυπητό, βαρετό, βαλμάς.
Φωτιά, το συναντάμε σαν αγιώργηδες, τζίφο, καστροπαρσιά, κάστρο κτλ.
Χυτρίνδα, παίζεται και σήμερα με τον ίδιο τρόπο. Το βρίσκουμε σαν γύρω γύρω το ψητό, παπαδίτσα, φεσάς, μυζηθρούλα, μπλαγόμεσο, χύτρα κ.τ.λ.
Χαλκή μυία ή ψηλαφίνδα, η τυφλόμυγα γνωστό παιγνίδι και σήμερα. Το συναντάμε σαν: τυφλοπάννι, τυφλοπαννιάρα, τυφλοπάννα, τυφλός, ζουρλοπαννιάρα, γούσταρ-πάτσα, μπούφος
SHARE:
.
